Neşeliler Kulübü

Şimdi size anlatacağım hikayeyi okurken belki bana güleceksiniz, ama emin olun ki o gün benim yerimde olsanız muhtemelen siz de benle aynı şeyleri yapardınız. Neyse çok uzatmadan konuya gireyim. Yer İngiltere’nin Manchester şehri, sene ise 1972. Ben Kayseri’de doğmuş, Kayseri’de büyümüş, ilkokulu, ortaokulu, liseyi Kayseri’de okumuş bir genç olarak ya üniversiteye devam edecektim ya da sınıf arkadaşlarımın bir çoğu gibi ticarete atılacaktım. Belki duymuşsunuzdur o yıllarda Kayserililer eğer çocuklarının yeteri kadar kurnaz olduğunu düşünürlerse “bu çocuktan iyi tüccar olur” der çocuklarını üniversiteye yollamazlardı, eğer çocuklarının ticarette başarılı olamayacak kadar saf olduğunu düşünürlerse “bu çocuktan tüccar müccar olmaz bari okusun da bir işe girsin” der okutmaya devam ederlerdi. Benim babam ise ileri görüşlü olduğu için diğer babalardan farklı olarak hepimizin en azından üniversite mezunu olmasını istiyordu. Böylece ben de ablam ve ağabeyim gibi üniversiteye devam edecektim. 1972 yılında daha Kayseri’de üniversite olmadığı için okumaya devam etmek için ya İstanbul'a ya Ankara’ya gitmem gerekiyordu. Yine babamın ileri görüşlülüğü sayesinde ben üniversiteyi yurt dışında, Manchester’da okudum.

Ben o zamana kadar İstanbul’a bile 1-2 kere gitmişim, yurt dışı nedir pek bilmiyorum. Zaten şimdiki gibi hele bir de Kayseri’den yurt dışına gitmek o kadar kolay değil. Kayseri’den trene bin, trenle Ankara’ya git, Ankara’dan uçağa bin İstanbul’a git, İstanbul’dan Londra’ya uç, Londra’dan trene bin, Manchester’a git derken gitmek bile 2 gün sürüyordu. Bir ünlünün “Urfa’da Oxford vardı da biz mi gitmedik” demesi gibi “o yıllarda yurt dışına tatile gitmek kolaydı da biz mi gitmedik” desem durumu az çok anlarsınız. Uzun lafın kısası ben 1970’ler Kayseri’sinden doğru düzgün İstanbul bile görmemiş halimle bir anda Manchester’da buldum kendimi. Manchester dediysem sanmayın ki Manchesterlılar da yabancılara çok alışık. Onların da bir çoğu Londra’yı bile görmemiş insanlar. Yaşadığım kültür şokunu siz gençler pek anlamayacaksınız ama ben yine de dilim döndüğünce anlatmaya çalışayım.

Trendi, uçaktı, tekrar trendi derken yorucu bir yolculuk sonunda kendimi Manchester’da buldum, okula gittim ilk iş yurtta odama yerleştim. Gittim ki Reza diye Endonezyalı bir oda arkadaşım var. Reza hafif esmer, hafif çekik gözlü, belli iyi bir ailede yetişmiş. İkimiz de anamızdan babamızdan uzaktayız. Telefon desen eve telefon etmek imkansız, ailemize ancak mektup yazabiliyoruz. Benzer durumda olduğumuz için oda arkadaşım Reza’yla çok sevdik birbirimizi ve hem hep birlikteyiz hem de birbirimize sürekli destek oluyoruz. Ben İngiltere’ye İngilizce bildiğimi sanarak gittim ama söylenenlerin neredeyse hiç birini anlamıyorum. Meğer İngilizce’nin de şiveleri varmış ama ben daha bilmiyorum, denilenleri pek anlamıyorum. Anlamadığım gibi bir de yepyeni bir ortama ayak uydurmaya çalışıyorum.

Dedim ya sene 1972, hippi akımı tüm dünyayı etkisi altına almış. Kayseri’nin muhafazakar hayatından sonra hiç alışık olmadığım bir özgürlük havası hakim okula. E üniversite olunca daha da özgür bir ortam var. Güzel kızlarla nasıl tanışırız diye düşünüyoruz bir yandan ama söylediklerini bile zor anlıyorum kızların. Gittiğimin ya ikinci ya üçüncü günü rehberlik öğretmenim Mr. Green’le bir görüşmem vardı. Ben rehberlik öğretmeni ne demek onu bile bilmiyorum. Nereden bileyim ki zaten. Benim alışık olduğum okulda öğretmenlerden başka sadece işleri “höt” demek dışında bir şey olmayan müdürler, müdür muavinleri olduğu için rehberlik öğretmeni olgusu bana tamamen uzak. Mr. Green çok iyi bir insan, alışıp alışamadığımı da soruyor, ailemi özleyip özlemediğimi de, hangi dersleri alacağımı da onunla konuşuyorum. Her şeyi yoluna soktuktan sonra bana bir de kulüp seçmem gerektiğini söyledi. Tabii o zaman Kayseri’deki okullarımda kulüp diye bir şey hiç duymamışım. Dedim “ben hem Fenerbahçe’yi hem Kayserispor’u tutuyorum ama illa seçmem gerekse burada da Manchester City’yi tutabilirim”. “Yok” dedi “öyle değil”. Nasıl peki” dedim. “Spor yapabilirsin, dans kulübü olabilir, gitar olur, tiyatro olur”, bir şeyler söylüyor ama söyledikleri hiç ilgimi çekmiyor. Her söylediğine olmaz dedim diye elime bir 2-3 sayfalık bir liste tutuşturdu, git yurtta kulüplerin listesine bak, istediğin birini seç dedi. Listedekilerin bir çoğu bildiğim kelimeler, bilmediklerime ise sözlükten bakıyorum. Art History (Sanat Tarihi), Badminton, Basketball, Birdwatching (Kuş Gözlemi), Drama (Tiyatro) derken, G harfinde Gay Club’ı gördüm. Sözlükten baktım “Gay: Neşeli” yazıyor. Ben öyle hareket seven, sanattan anlayan biri değilim, neşeli kulübünü görünce rahatladım. “Herhalde” dedim “bunlar birbirlerine fıkra anlatıyorlar, espriler yapıyorlar”. Reza da futbol kulübüne girmeye niyetlendi ama İngiltere futbolun beşiği, “sen bunlarla oynayamazsın” dedim, o da hak verdi. E Reza da komik çocuk. Ben ona Türk fıkralarını anlatıyorum, o bana Endonezya fıkralarını anlatıyor. Biz birlikte gay club’a yazılmaya karar verdik. Eğleniriz diye düşündük.

Ertesi gün Mr. Green’e gittim, ben kulübümü seçtim: “gay club” dedim. “Gay misin?” diye sorunca, “evet” dedim. “E tamam olabilir, çok yeni kurulan bir kulüp” dedi. Zaten İngilizler soğuk insanlar diye duymuştum. Kaç yıllık üniversitede fıkra kulübü yeni kurulmuş diye yadırgadım. İçimden dedim “anlatacağım fıkralarla bunları kırmaktan geçiririm”. Reza’yla Mr. Green’in ofisinden çıktık doğru Sidney Street’teki gay clubda soluğu aldık.

Adrese bakıyoruz, bulamıyoruz, kapıda küçük bir yazı ve bir tane gökkuşağı bayrağı, ne anlama geldiği hakkında en ufak fikrim yok. Reza’yla girdik binaya merdivenlerden indik bizi Mark diye bizim yaşlarda bir çocuk karşıladı. “Biz” dedik “kayıt yaptırmak istiyoruz”. İlk bana sormaya başladı bilgilerimi. “Adın: Salih”, “soyadın: Sahafoğlu”, “nerelisin: Türk’üm”. Mark “ilk Türk üyemiz oldun” dedi. Ben bu laftan hafif alındım. İçimden “Kim bilir biz Türk’ler hakkında nasıl önyargıları var. Bizi barbar sanıyorlar.” diye düşündüm. “Soğuk İngilizlere bak”. “Benim babam gay, annem gay, ablam gay, ağabeyim gay, bildiğim Tüm Türkler gay” dedim. Mark hafif şaşırdı ama bir bana bakıyor, bir Reza’ya bakıyor. Kaydımızı yaptıktan sonra bir şey sordu, tam da anlamadım, sonra bana ve Reza’ya şöyle bir bakıp iki tane tişörtle geldi. Hafif kiloluyumdur, XXL boy tişörtü elime tutuşturdu. Açtım baktım tişörtü, bir gökkuşağı bayrağı üzerinde “Gay and Proud to be” yazıyor. Yani “gay ve bundan gururlu”. İçimden yine “soğuk İngilizler” diye geçirdim. Neşeli olmaktan bile utanıyorlar ki “neşeliyim ve gururluyum” diye tişört yapmışlar. Tişörtler de hoşumuza gitti, oracıkta giydim hemen tişörtü. Mark bizi kulüp üyeleriyle tanıştırıyor. Baktım hepsi erkek. İngiliz kızları soğuktur demişlerdi zaten ama “şansıma küseyim” diyorum “yine tanışamadık hiçbir kızla”. Zaten denileni anlamakta zorluk çekiyorum. Anlamıyor gibi yapmak da istemiyorum, çoğunlukla kafa sallıyorum denilenlere. Neyse tanışma faslı bitince kulüpten çıktık. Yurda doğru yürümeye başladık. Şimdi söyleyeceklerimi sıkı dinleyin. O yıllarda Kayseri’de birbiriyle arkadaş olan erkekler de kızlar da elele tutuşup yürürdü ve bunun cinsel eğilimle bir alakası yoktu. Endonezya’da da bizden farklı değilmiş. Biz Reza’yla en yakın arkadaşız, birbirimize destek oluyoruz, elele tutuşup yürüyoruz. Meğer İngiltere’de iki erkeğin elele tutuşması için gay olması gerekiyormuş. Ama dedim ya ben “gay” kelimesinin anlamını bile bilmiyorum, sözlükten bakmışım neşeli demek sanıyorum. Anlamını bilsem zaten ne işimiz var üye olalım gay kulübüne. Kayseri’de biz “o biçim” derdik gay olanlara. Yanlış anlamayın kötü niyetten değil, o günlerde öyle konuşulurdu işte.

Gay club’dan çıktık. İkimizin de üstünde gökkuşaklı, “gay and proud to be” yazan tişörtle elele yürüyoruz. Önce bir ıslık duydum, sonra laf attılar. Sebebini anlamadık ya meğer gayler haklarını yeni yeni elde etmeye çalıştıkları için onlara tepki gösterenler de çokmuş. E biz de gayliğiyle gurur duyan tişörtü giyip de elele gezen iki erkek olduğumuz için muhafazakarların hedefiymişiz. Bizim okuldaki gay club da koskoca İngiltere’de ilklerden biriymiş meğer.

İlk kulüp toplantısına gittik. Ben İngiliz fıkralarını duyacağım, cimri Kayserili fıkrası anlatacağım diye düşünürken “gay hakları” konuşuyoruz. “Neşeli olma hakkı da ne demek? Ne garip insanlar bu İngilizler?” diye düşünüp bir anlam veremiyorum. Neşeli olmaktan gururlular, neşeli hakları, hararetli tartışmalar içimden diyorum “tövbe estağfurullah”. Eğlenceli zaman geçireceğiz derken hararetli tartışmalar içinde bulduk kendimizi. Bizim bu tartışmalardan sıkıldığımızı da anladılar sanırım sonra dediler ki “haftaya çarşamba akşamı partimiz var”. “Neyse” dedim içimden partide güler eğleniriz hiç olmazsa.

Partiye gidince durumu anladık ikimiz de. Herkes erkek, öpüşenler, sarılanlar. Durumu çakozladık ya ayıp olmasın diye nasıl kaçacağız onu bilmiyoruz. Reza “kaçalım” dedi de ben “açık açık söyleyelim ayıp olur” dedim, çünkü tanıştık, arkadaş olduk, iyi insanlar hepsi. Belki toplantılarda haklarını aradıkları için neşeliden çok sinirlilerdi ama onlara hak vermedim desem yalan olur. O gün partiden apar topar kaçtık, sonra da utana sıkıla yanlış anladığımızı ve ayrılmak istediğimizi söyledik kulüpten.  Neyse ki derdimizi anlatınca anlayışla karşıladılar da kulüpten affımızı istedik. Bizi hem sevdiklerini hem beğendiklerini söylediler ama gay değiliz sonuçta. Neyse kulüpten kimseyi kırmadan ayrılmış olduk.

O gün yurda gittiğimizde, Reza haklı olarak bana kızdı, ben de pek sesimi çıkaramadım. Hem canım sıkıldı hem Reza’nın canını sıktım. Neyse ertesi gün tekrar kulüp listesine baktım, acısını çıkarmak istiyorum hatamın. Bu sefer W harfine kadar geldim, içime sinen bir kulüp bulamadım. Geldim ki “tam aradığımız kulübü buldum” dedim Reza’ya. Reza “yok Salih” dedi, “ben futbol kulübüne yazılacağım”. “Bak” dedim “Reza sonra pişman olma”. “Womens’ Lib” diye bir kulüp buldum. “lib ne demek” dedi, “dudak” dedim. “Kadın dudağı kulübü”. Bu sefer baştan anlatayım da şaşırmayın. Dudak “lip”’miş yani p harfiyle yazılıyor. Lib ise liberation yani özgürlüğün kısaltmasıymış. Meğer Women’s Lib kulübü kadın haklarıyla ilgili bir kulüpmüş. Dedim ya 1970’ler Hippiliğin altın çağı, özgürlüğün altın çağı. Kadın dudağı kulübünde kim bilir ne kızlarla tanışırız büyük dudaklı, rujlu dudaklı derken Women’s lib kulübüne yazıldık. Reza’yı da ikna etmek çok zor olmadı kadın dudağını duyunca. Söylüyorum ya o zaman internet yok ki araştıralım nedir bu Womens’ Lib?

İlk toplantıya gittik, bu sefer bambaşka bir ortam. Bu sefer de erkek yok kulüpte, hepsi kadın ama bizim kulübe girmemizle birlikte ortalık birbirine girdi. Herkes bizi ayakta alkışlıyor. “İlk erkek üyelerimizsiniz” diyerek birer plaket verdiler, birer de kravat hediye ettiler. Kravatların üzerinde küçük domuz figürleri var. MCP yazıyor. Meğer “Male Chauvinist Pig” demekmiş. Yani “Şovenist Domuz Erkek”.  Gaylerin hakları için savaşan dernekten kurtulduk derken bu sefer kadınların hakları için savaşan dernekte bulduk kendimizi.

Hadi gay kulübünden gay değiliz diye çıktık, anlayışla karşıladılar. Womens’ libden nasıl çıkacağız diye kara kara düşünüyoruz. “Biz aslında birer şovenist domuz erkeğiz, kadın haklarına inanmıyoruz” diyecek değiliz ya. Bir de ilk erkek üyeler olarak o kadar el üstünde tutuluyoruz ki bir toplantıya gelmesek hemen diyorlar “neden gelmediniz, çok üzüldük”. Kaçmak da zor, neyse 1-2 toplantı aksatınca unuttular bizi zaman içinde. Davaları için savaşırlarken arada unutulduk gitti.

Sonra bir gün Reza beni yine elimde kulüp listesine bakarken görünce listeyi elimden aldığı gibi parçalara ayırdı. “Ne zorun var Salih” dedi, “otur oturduğun yerde”.

SON